Տնտեսական զարգացում, աշխատատեղերի ստեղծում, արժանապատիվ աշխատանքի եւ հաց վաստակելու հնարավորությունների ընձեռում

Համաշխարհայնացման արդի պայմաններում տնտեսության առաջանցիկ զարգացման համար օրախնդիր են գերակա ոլորտ ճանաչված տեղեկատվական եւ բարձր տեխնոլոգիաների զարգացմանը եւ համաշխարհային շուկայում ՀՀ մրցակցային դիրքերի ամրապնդմանը միտված արմատական քայլերի իրականացումը, տեղական հումքի վրա հիմնված ռեսուրսախնայողական ու գիտատար արդյունաբերության զարգացման խթանումը: Պետության տնտեսական քաղաքականությունը պետք է ուղղված լինի տնտեսության առավել գիտատար, ինովացիոն ճյուղերի զարգացման խրախուսմանը, ինչպես նաեւ նկատի ունենա երկրի էներգետիկ, ռազմական, տնտեսական, տրանսպորտային, պարենային եւ բնապահպանական անվտանգությունը: Առաջնային են բարձր աշխատաեղանակների (այդ թվում` տեղեկատվական տեխնոլոգիաների) ոլորտի եւ վերամշակող արդյունաբերության զարգացման ու դրանց արտադրանքի արտահանման խթանումը, արտադրատեսակների փակ ցիկլերի ձեւավորման, ինչպես նաեւ կլաստերների կազմակերպման խրախուսումը։ Չթուլացող ուշադրություն են պահանջում մրցունակ արտադրատեսականու ընդլայնման, որակի առումով միջազգային չափորոշիչներին համապատասխանող արտադրանքի թողարկման, երկրի համախառն ներքին արդյունքի կազմավորման մեջ արդյունաբերության դերի բարձրացման խնդիրները:
Տնտեսական քաղաքականության նպատակի փոփոխություն. տնտեսական աճ փոքր եւ միջին բիզնեսի հաշվին:
Տասը տոկոս տարեկան տնտեսական աճը տնտեսության ներկա կառուցվածքի դեպքումավելի պակաս սոցիալ-հասարակական արդյունք ունի, քան կունենար փոքր ու միջին բիզնեսի հաշվին գրանցված հինգ տոկոս տնտեսական աճը: Մենք կապահովենք տարեկան 10-15 տոկոս տնտեսական  աճ փոքր  եւ  միջին  բիզնեսի հաշվին  եւ ամեն տարի կունենանք  դրական  ազդեցություն  ավելին,  քան  երբեւէ  եղել է անկախ Հայաստանում:
Օլիգոպոլիաների վերացում` օրենքով պարտադրված խաղի կանոններով եւ փոքր ու միջին բիզնեսի արագ զարգացմամբ:
Տնտեսական հարաբերությունները կարգավորող օրենսդրական դաշտը հիմնովին վերանայելու եւ հատուկ փոքր ու միջին բիզնեսը զարգացնելու նպատակադրմամբ վերաձեւակերպման միջոցով Հայաստանի տնտեսության մեջ լիակատար կանաչ լույս կբացվի փոքր ձեռներեցությամբ զբաղվողների առջեւ: Յուրաքանչյուր ոք, ով իր մեջ տեսնում է արտադրելու կամ ծառայություններ մատուցելու ունակություն, կստանա դրանով զբաղվելու կատարյալ հնարավորություններ, այդ թվում` հասանելի վարկային միջոցներ, հարկային լուրջ արտոնություններ, անվճար դասընթացների հնարավորություններ:
Կապիտալի եւ ռեսուրսների գերկենտրոնացումն արգելող օրենսդրական դաշտի ամրագրում:
Հայաստանի նման փոքր ու սակավ պաշարամիջոցներ ունեցող երկրում հարստության կենտրոնացումը մարդկանց մի փոքր խմբի շրջանակներում հղի է անկանխատեսելի հետեւանքներով եւ հետզհետե ազգային անվտանգության հարց է դառնում: Արդի աշխարհում վաղուց գոյություն ունեն մշակված մեխանիզմներ, որոնք կարգավորում են նման խնդիրները: Մենք պատրաստ ենք օրենքի ուժով ապահովել ազգային հարստության ավելի համաչափ բաշխումը հասարակության լայն շերտերում:
Պրոգրեսիվ հարկային օրենսդրության ներմուծում, որի կիրառումից հարկային բեռը փոքր ու միջին բիզնեսից կտեղափոխվի դեպի խոշոր բիզնես, ինչը կնպաստի հավելյալ աշխատատեղերի ստեղծմանը, տնտեսության կառուցվածքի փոփոխությանը եւ ճկունացմանը, օլիգոպոլ տնտեսությունից ազատ շուկայականի անցմանը, ինչպես նաեւ սոցիալական գերբեւեռացման մեղմմանն ու արտագաղթի կասեցմանը:
Այս ամենի իրագործման համար կարեւորվում են.

• հանրապետության խոշոր քաղաքներում արդյունաբերական ներուժի նորովի վերականգնումը, Երեւանում եւ դրա շուրջ արդյունաբերության ապակենտրոնացումը` փոքր ու միջին ձեռնարկությունները սահմանային, լեռնային շրջաններում կազմակերպելու եւ զարգացնելու միջոցով,
• Տնտեսական քաղաքականության նպատակի փոփոխությունը. տնտեսական աճ փոքր եւ միջին բիզնեսի շնորհիվ,
• գիտատեխնիկական եւ արտադրական համալիրների կազմավորման ու զարգացման միջոցով գիտության եւ տեխնիկայի նորագույն նվաճումների արագ ներդրումը,
• միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան արտադրանքի թողարկման խթանումը,
• արտահանման խրախուսման քաղաքականության արմատավորումը,
• ներքին եւ օտարերկրյա ներդրումների համար բարենպաստ միջավայրի ձեւավորումը,
• տարածաշրջանային տնտեսական համագործակցության զարգացումը:

Առաջնային օրենսդիր եւ գործադիր քայլեր

• Տնտեսության մեջ մենաշնորհների վերացման ու մրցակցության հաստատման շնորհիվ, ինչպես նաեւ տնտեսության ապաքրեականացման ու ՀՀ միջազգային հեղինակության բարձրացման միջոցով Հայաստանի տնտեսության մեջ տեղական եւ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների (այդ թվում` սփյուռքահայ ներդրողներինը) ծավալն արդեն 2013թ.-ին հասցնել տարեկան առնվազն 1,5 մլրդ դոլարի` հնարավորություն տալով ամեն տարի ստեղծելու ավելի քան 50 հազար աշխատատեղ` ամսական 200.000 դրամ միջին վարձատրությամբ:
• Զարգացնել օրենսդրությունը` ընդունելով եւ/կամ վերանայելով մի շարք օրենքներ, մասնավորապես` բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացմանն ուղղված ներդրումների նկատմամբ արտոնյալ հարկային եւ սակագնային պայմանակարգեր սահմանող օրենքը, ՀՀ տնտեսության մեջ ներքին կոոպերացման մասին, բնական մենաշնորհի մասին, հարկային օրենսգրքի մասին, լիզինգի մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենքները:
• Լրամշակել «Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության պետական աջակցության մասին» օրենքը` նախատեսելով ՓՄՁ-ներին պետական աջակցության նոր միջոցառումներ եւ մեխանիզմներ: Առաջիկա 15 տարիներին բացառիկ բարենպաստ հարկային պայմանակարգ սահմանել փոքր եւ միջին բիզնեսի համար:
• Արտահանումը խթանելու եւ ներմուծմանը փոխարինող արտադրությունը խրախուսելու նպատակով համապատասխան փոփոխություններ կատարել մաքսային ու հարկային օրենսդրությունում, ինչպեսեւ տնտեսական մրցակցության պաշտպանության մասին ՀՀ օրենքում:
• Խթանել վերջնական արտադրանքին ուղղված տեխնոլոգիատար արտադրության զարգացումը, ապահովել գիտահետազոտական ու փորձարարական-նախագծային աշխատանքների համար հատկացվող ծախսերին պետության եւ մասնավոր հատվածի մասնակցությունը:
• Զարգացնել գիտության, գիտատար արտադրությանը սպասարկող ճյուղերը, ինչպես նաեւ շրջակա միջավայրի պահպանությունն ու վերարտադրությունը ապահովող, բնական պաշարների ողջամիտ, արդյունավետ, անվտանգ ու նպատակային օգտագործումը եւ կառավարումը երաշխավորող հանքարդյունաբերությունը:
• Փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարել «Շահութահարկի մասին» օրենքում, որով մինչեւ 20 մլն դրամ շրջանառություն ունեցող արտադրական ու սպասարկման ոլորտի ընկերությունները եւ մինչեւ 40 մլն դրամ շրջանառություն ունեցող առեւտրական ընկերությունները լիովին ազատել շահութահարկից: Սահմանամերձ գոտում գործող արտադրական եւ սպասարկման ոլորտի ընկերությունների ու անհատ ձեռներեցների դեպքում այդ շեմն ավելացնել մինչեւ 50 մլն դրամը, իսկ առեւտրով զբաղվող ընկերությունների դեպքում` 100 մլն դրամը:
• Լիզինգի միջոցով արդիականացնել ձեռնարկությունների տեխնիկական զինանոցը, ձեւավորել լիզինգային ընկերությունների ընդլայնման տնտեսական միջավայր:
• Կլաստերների արմատավորմամբ հաղթահարել արտադրության նորացման եւ տեխնոլոգիական հենքի վերականգնման բարձր ծախսերը:
• Ավելացնել ՀՆԱ-ի մեջ տեղեկատվական եւ բարձր տեխնոլոգիաների վրա հիմնված արտադրության եւ ծառայությունների մասնաբաժինը` առաջիկա 5 տարիների ընթացքում հասցնելով շուրջ 20 տոկոսի:
• Օտարերկրյա եւ տեղական ներդրողներին ապահովագրել տարբեր տեսակի ռիսկերից:
• Իրավաբանական անձ հանդիսացող տնտեսվարող սուբյեկտների շրջանառության հանդեպ կիրառել պրոգրեսիվ հարկ` սկսած 70 մլն դրամ շրջանառությունից` արտադրական ու սպասարկման ոլորտի ընկերությունների դեպքում, եւ 140 մլն դրամ շրջանառությունից` առեւտրով զբաղվող ընկերությունների դեպքում, միաժամանակ տարեկան մինչեւ 20 մլն դրամ շրջանառություն ունեցող արտադրական ու սպասարկման ոլորտի ընկերությունները եւ մինչեւ 40 մլն դրամ շրջանառություն ունեցող առեւտրով զբաղվող ընկերությունները լիովին ազատելով շահութահարկից:
• Շրջանառության վրա պրոգրեսիվ հարկի կիրառում իրավաբանական անձ հանդիսացող տնտեսվարող սուբյեկտների հանդեպ` տարեկան 70-100 մլն շրջանառության (առեւտրի դեպքում այսուհետ համապատասխանաբար` կրկնակին) դեպքում առաջարկվում է սահմանել 0,25% դրույքաչափով, 100-250 մլն դեպքում` 0,5%, 250-500 մլն դեպքում` 0,75%, 500-750 մլն դեպքում` 1%, 750-1000 մլն դեպքում` 1,25%, 1000-1500 մլն դեպքում` 1,5%, 1500-2000 մլն դեպքում` 1,75%, 2000-3000 մլն դեպքում` 2%, 3000-5000 մլն դեպքում` 2,25%, 5000-7500 մլն դեպքում` 2,5%, 7500-10000 մլն դեպքում` 2,75%, 10000-15000 մլն դեպքում` 3%, 15000-20000 մլն դեպքում` 3,25%, 20000-30000 մլն դեպքում` 3,5%, 30000-40000 մլն դեպքում` 3,75%, 40000-50000 մլն դեպքում` 4%, 50000-75000 մլն դեպքում` 4,25%, 75000-100000 մլն դեպքում` 4,5% եւ 100000 մլն-ից ավելի շրջանառության դեպքում` 4,75% դրույքաչափով:
• Եկամտահարկի պրոգրեսիվ սանդղակի կիրառում հետեւյալ կերպ. մինչեւ 70 հազար դրամը` 0%, 70-300 հազար դրամը` 3500 դրամ գումարած 70.000 դրամը գերազանցող գումարի 3 %, 300-800 հազար դրամը` 30.000 գումարած 300.000 դրամը գերազանցող գումարի 15%, 800.000-1,5 մլն դրամը` 120.000 գումարած 800.000 դրամը գերազանցող գումարի 20%, 1,5-5 մլն դրամը` 300.000 գումարած 1,5 մլն դրամը գերազանցող գումարի 25%, 5-10 մլն դրամը` 1,25 մլն դրամ գումարած 5 մլն դրամը գերազանցող գումարի 30%, 10 մլն դրամից ավելի գումարից` 3,5 մլն դրամ գումարած 10 մլն դրամը գերազանցող գումարի 35%:
• Փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարել «Շահումով խաղերի եւ խաղատների մասին» օրենքում` բնակչության ու բնակավայրերի վրա դրանց բացասական ազդեցությունները բացառելու, միջազգային փորձի կիրառմամբ շահումով խաղերի հանդեպ պետական մենաշնորհ հաստատելու, իսկ գոյացած գումարները սոցիալական եւ քաղաքացիական պաշտպանության ոլորտներ ուղղելու նպատակով:
• Ավելացնել 200 մլն դրամը գերազանցող այն չաշխատող ակտիվների` ոչ բնակելի անշարժ գույքի հանդեպ գույքահարկը, որի գործարկումից այլ հարկային մուտքեր բյուջե չեն կատարվում : Խթանել դրանց գործարկումը, իսկ անհնարինության դեպքում` վաճառել ավելի արդյունավետ սեփականատերերի կամ ընկերությունների:
• Բարձրացնել ավտոմոբիլային ճանապարհների ասֆալտե ծածկույթի հանդեպ ներկայացվող պահանջները: Ավելացնելով դրա գինը ընդամենը 3 տոկոսով, գործողության ժամկետը հնարավոր է կրկնապատկել:
• Սահմանել խիստ տեխնիկական պահանջներ հանրային տրանսպորտի (կանոնավոր ուղեվորափոխադրումներ իրականացնող մեքենաների) նկատմամբ: