ՊԵՏԱԿԱՆ ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ազգային անվտանգություն եւ պաշտպանություն

ՀՀ ազգային անվտանգությունը պետության, քաղաքացիների համար ցանկացած սպառնալիքից ու վտանգից զերծ ներքին ու արտաքին միջավայրերում լիարժեք գործելու ազատությունն է, որն ապահովելու համար անվտանգության ճկուն համակարգի ձեւավորումը հրատապ է: Ազգային անվտանգության խնդիրները պետք է համահունչ լինեն «պետությանը` լիարժեք ինքնիշխանություն, հասարակությանն ու քաղաքացուն` ազատության բարձրագույն աստիճան եւ իրավունքների ապահովվածություն» սկզբունքին: ՀՀ ազգային անվտանգության շրջանակներում են նաեւ Սփյուռքի մեր բոլոր հայրենակիցների կենսապահովմանն ու գործունեությանն առնչվող խնդիրները: Իր անվտանգությունն ապահովելու գործում Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է ապավինի սեփական, համազգային ուժերին:

Ազգային անվտանգության ապահովման կարեւորագույն թիրախներն են.

• Պետության անկախության, երկրի սահմանների պաշտպանության, տարածքային ամբողջականության եւ ժողովրդի ֆիզիկական անվտանգության երաշխավոր հանդիսացող կանոնավոր, մարտունակ, ուժեղ եւ ծավալվելու կարողունակությամբ օժտված բանակը, որը ոչ թե պատերազմ հրահրող է, այլ այն կանխարգելող:
• Հայոց բանակը հիմնված է բացառապես կանոնադրական հարաբերությունների վրա, զերծ է կոռուպցիայից, որտեղ զինվորների իրավունքները պաշտպանված են օրենքով, անկախ դատական իշխանությամբ, եւ որի հավաքագրումն ու համալրումը վտանգված չեն ժողովրդագրական նվազման, սոցիալական ու քաղաքական անվստահության, բարոյալքության հիմնախնդիրներով:
• Զինվորի ու սպայակազմի մարտական ու հայրենասիրական բարձր ոգին, բանակի հանդեպ հանրային լայն վստահությունը, զինված ուժերի քաղաքացիական ու ժողովրդավարական վերահսկողությունը, միջազգային խաղաղապահ ու խաղաղարար առաքելություններում պատվավոր դերակատարությունն ու փորձառության հարաճուն ավելացումը, հանրության համար թափանցիկ բյուջետային պլանավորումը, բարձր տեխնիկական ու տեխնոլոգիական զինվածությունը պետք է դառնան մերօրյա բանակի բնութագրիչները:
• ՀՀ արտաքին ու ներքին անվտանգությունը լիարժեք ապահովող, հնարավոր ու առկա վտանգները ժամանակին չեզոքացնող, հասարակական ու պետական շահերին հետամուտ, քաղաքական ու քաղաքացիական գործընթացներին չմիջամտող ազգային անվտանգության ու իրավապահ մարմինները, որոնք համալրված են հայրենասեր, արհեստավարժ, փորձառու, հմուտ, պատրաստված մասնագետներով` ունակ չեզոքացնելու կազմակերպված հանցավորության, ահաբեկչության, մարդկային առեւտրի, անօրինական ներգաղթի ու արտագաղթի, լրտեսության ու դիվերսիայի հնարավոր սպառնալիքները:
• Առաջանցիկ զարգացող, համաշխարհային եւ, հատկապես, եվրոպական տնտեսությանը սերտաճած ազատ շուկայական տնտեսությունը, որը ձերբազատված է ստվերից, կոռուպցիայից, մենաշնորհներից եւ անխափան հիմք է մարդկային կայուն զարգացման, անվտանգության ապահովման, բոլոր ճյուղերում բյուջետային եկամուտների ավելացման ու ծախսերի մեծացման, պետական համակարգերի տեխնիկական ու ինովացիոն վերազինման համար:
• Տնտեսական զարգացման, երկրի քաղաքական ու տնտեսական անկախության, անվտանգության բարձրացման եւ երաշխավորման անհրաժեշտ նախապայման հանդիսացող էներգետիկ աղբյուրների դիվերսիֆիկացումը, էներգիա արտադրող հզորությունների մեծացումը, վերականգնվող էներգետիկայի խրախուսումը, տարածաշրջանային ծրագրերում Հայաստանի առավել գործուն ներգրավումը, երկրի էներգետիկ անվտանգության շաղկապումը եվրոպական անվտանգության հետ` հրամայականներ են:
• Ժողովրդավարական, մրցակցային, մասնակցային հիմունքների ու բազմակարծության վրա խարսխված քաղաքական համակարգը եւ քաղաքացիական հասարակությունը, որը սերտաճած է միջազգային ու եվրոպական համապատասխան համակարգերին, ունի հասարակական եւ պետական մակարդակներով արագ արձագանքման ու քաղաքական որոշումներ կայացնելու արդյունավետ մեխանիզմներ, միջազգային բեմահարթակներում վարվող ճկուն, բազմամակարդակ, փոխլրացնող (պետականից մինչեւ խորհրդարանական, ժողովրդական ու ոչ կառավարական կազմակերպությունների դիվանագիտություն), ազգային ու պետական շահի վրա հիմնված, հանրային լիազորմամբ արտաքին քաղաքականություն:
• Արդարության, քաղաքական, իրավական, տեղեկատվական, մշակութային պաշտպանվածության, օրինապահության, ժողովրդագրական աճի ու զարգացման հատկանիշներով օժտված հասարակական համակարգերը:
• Հայկական բազմամիլիոն Սփյուռքի` Հայաստանի շահերի իրացմանն ու երկրի հզորացմանը ուղղված ջանքերն ու գործողությունները`Հայաստանի քայլերի հետ համագործակցաբար:

Առաջնային օրենսդիր եւ գործադիր քայլեր

• Ազգային անվտանգության ռազմավարության արմատական լրամշակում` բոլոր բաղադրամասերով (ռազմական, արտաքին քաղաքական, տնտեսական, տեղեկատվական, պարենային, էներգետիկ, մշակութային, սոցիալական, բնապահպանական եւ այլն), իրավիճակի համաչափ ճշտորոշմամբ, վտանգների անսխալ գնահատմամբ եւ քայլերի հստակեցմամբ:
• Ռազմական, արտաքին քաղաքական, տնտեսական, տեղեկատվական, պարենային, էներգետիկ, մշակութային, սոցիալական, բնապահպանական եւ անվտանգության այլ բաղադրամասերին վերաբերող համապատասխան հայեցակարգերի ընդունում:
• Բանակի եւ պաշտպանական համակարգի բարեփոխումներ, բանակում կոռուպցիայի դեմ պայքար, կանոնադրական հարաբերությունների հաստատում զինված ուժերում, փոփոխություն պաշտպանության եւ այլընտրանքային զինվորական ծառայության մասին ՀՀ օրենքներում:
• Ազգային բանակի վերազինում եւ արդիականացում` միջազգային լավագույն փորձի ներդրմամբ, քաղաքացիական պաշտպանության համակարգի կատարելագործումը, քաղաքացիական հասարակության կողմից զինված ուժերի վերահսկողության ապահովում, այդ նպատակով բանակին տրամադրվող բյուջետային հատկացումների աճ` տարեկան 20-25%-ով:
• Փոփոխություններ եւ լրացումներ «Զինապարտության մասին», «Զինծառայողների եւ նրանց ընտանիքների անդամների սոցիալական ապահովության մասին», «Զինված ուժերի ներքին ծառայության կանոնագիրքը հաստատելու մասին», «Զորահավաքային նախապատրաստության եւ զորահավաքի մասին» օրենքներում` ուղղված զորակոչի օրինականությանը (բժշկական զննություն եւ այլն), արդյունավետությանը, զինծառայողների մահվան դեպքում պետական աջակցությանը եւ այլ խնդիրների լուծմանը:
• Բանակում կատարված հանցագործությունների ու չարաշահումների (նաեւ` անցյալում տեղի ունեցած ու չբացահայտված) բացահայտում ու դրանց կանխարգելում, խաղաղ պայմաններում սպանված զինծառայողների մահվան հանգամանքների բացահայտում, օրինախախտ հրամանատարների, ինչպես նաեւ 2008թ. մարտի 1-2-ին բանակը քաղաքականության մեջ ներքաշած պաշտոնյաների պատասխանատվության հարուցում:
• Հայաստանի ներքին եւ արտաքին անվտանգությունն ապահովող համակարգերի լրջագույն արդիականացում, ոստիկանության, բանակի ու ազգային անվտանգության մարմինների բարեփոխում, նրանց նկատմամբ քաղաքացիական վերահսկողության ապահովում:
• Ազգային անվտանգության համակարգի եւ նրա մարմինների արմատական բարեփոխում, օտար երկրների հատուկ ծառայությունների հետ նախկինում կամ այժմ համագործակցող գործակալների բացահայտում` «Գաղտնազերծման մասին» ՀՀ օրենքի ընդունման ու այդ գործընթացի իրականացման միջոցով, ԱԱԾ ապաքաղաքականացում եւ գործառույթների հայաստանակենտրոն հստակեցում:
• Ազգային անվտանգության ծառայության բյուջետային ֆինանսավորման էական ավելացում` արտաքին հետախուզության եւ հակահետախուզության մասով:
• «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» օրենքի արմատական վերանայում եւ փոփոխությունների առաջարկում:
• Փոփոխություններ «Արտակարգ դրության իրավական ռեժիմի մասին» օրենքում` բացառելով քաղաքական ու հասարակական բախումնային իրադարձությունների ժամանակ բանակի ու զինված ուժերի օգտագործումը:
• Սփյուռքի հետ արդյունավետ ու բազմակողմանի կապերի խորացում, Սփյուռքում հայապահպանությանը միտված քայլերի, ազգային նպատակներին հասնելու համար Հայաստանի, Արցախի եւ Սփյուռքի ռազմավարությունների ու մարտավարությունների ներդաշնակեցում:
• Ժողովրդավարացման համալիր գործընթացների խորացում, հակամենաշնորհային օրենսդրության կատարելագործում ու դրա կիրառում, կոռուպցիայի, կազմակերպված հանցավորության դեմ հետեւողական պայքարի ծավալում` արդիականացված իրավապահ ու անվտանգության մարմինների միջոցով:
• Էներգիայի այլընտրանքային բնական աղբյուրների (արեգակի եւ քամու էներգիա, լեռնային ավելի քան 150 գետերի ջրի էներգիա, կոշտ թափոնների գազեր) օգտագործման շնորհիվ երկրի էներգետիկ պահանջարկի հիմնական մասի ապահովում:
• Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Ուկրաինա-Եվրոպա լայնատրամագիծ գազատարի կառուցման միջոցով ՀՀ էներգետիկ անվտանգության ապահովում, ինչպեսեւ դրա արդյունքում պետական բյուջեի մուտքերի ավելացում տարեկան 600 մլն դոլարի չափով:
• Տարածաշրջանում երկրաշարժերի ակտիվացման պայմաններում չորրորդ կարգի վթարային բազմաբնակարան բնակելի շենքերի ապամոնտաժում եւ դրանց բնակիչների համար այլ բնակարանների կառուցում, իսկ 2-րդ եւ 3-րդ կարգի վթարային բազմաբնակարան բնակելի շենքերի դեպքում` դրանց ապամոնտաժման կամ ամրացման աշխատանքների իրականացում եւ ապամոնտաժված շենքերի բնակիչների համար այլ բնակարանների կառուցում` բյուջետային միջոցների հաշվին:
• Ժողովրդագրական վիճակի բարելավման, բնակչության բնական աճի խթանման եւ արտագաղթի կտրուկ նվազեցման ուղղությամբ համալիր միջոցառումների իրականացում:

Այդ նպատակով.

• աշխատանքային օրենսգրքում կատարել երիտասարդ ընտանիքների աշխատանքային իրավունքների իրացման լրացուցիչ մեխանիզմների ստեղծմանն ու կիրառմանը ուղղված փոփոխություններ,
• պետական բնակարանաշինական ծրագրերով երիտասարդ ընտանիքներին ապահովել բնակարաններով` կիրառելով մասնակի փոխհատուցվող հիփոթեքային վարկավորման համակարգը,
• մինչեւ երեք տարեկան երեխաների խնամքի համար մայրերին հատկացվող ամսական նպաստների չափը սահմանել կենսապահովման նվազագույն զամբյուղի չափով,
• յուրաքանչյուր նորածնի համար միանվագ նպաստի չափը հասցնել նվազագույնը 300 հազար դրամի,
• շեշտակիորեն ավելացնել ընտանիքում յուրաքանչյուր երկրորդ եւ հաջորդ ծնված երեխաների համար հատկացվող նպաստները,
• հայրենադարձությունը, վերաբնակեցումը եւ հայրենատիրությունը խթանելու, այդ գործընթացները կանոնակարգելու նպատակով ընդունել «Հայրենադարձության մասին» օրենք` պետության կողմից հստակ պարտավորությունների ստանձնմամբ, այդ թվում` վերադարձողների բնակարանային, սոցիալական մյուս հիմնահարցերի լուծման, հասարակությանը նրանց սերտաճման համար տարբերակված մեխանիզմների ամրագրմամբ:
• Վերաիմաստավորել «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի գործառույթները` այն վերածելով Հայրենիք-Սփյուռք համագործակցությանը նպաստող, այդ ոլորտի գործունեությունը համակարգող կառույցի, որի աշխատանքը վերահսկելի լինի Հայաստանի հասարակության ու Սփյուռքի համար: